เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2567 ที่ผ่านมา กลุ่มสัปภาคีนอนไบนารี่ เพื่อรับรองสำนึกทางเพศ ‘Hepta-Consortium of non-binary people for Legal Gender Recognition’ (HCNL) ก่อตั้งโดยชุมชนนอนไบนารี่ 7 องค์กร นำโดยอภิวัฒน์ วิชัย ประกาศก สัปภาคีนอนไบนารี่ฯ กลุ่ม 4Queens, ธงรบ รอดสวัสดิ์ สมาชิกสภานอนไบนารี่ ฝ่ายข้อมูลและพัฒนา สัปภาคีฯ กลุ่ม Non-binary Thailand, ชัชชญา สิริวัฒน์กานนท์ ฝ่ายความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ (IR Unit) ฝ่ายทุน สัปภาคีนอนไบนารี่ฯ กลุ่ม Non-binary Thailand, วรภัทร วีรพัฒนคุปต์ ฝ่ายประสานงานด้านประชาธิปไตย (D Unit) กลุ่ม Non-binary Thailand, กฤติกา โภคากร ฝ่ายประสานงานด้านประชาธิปไตย (D Unit) กลุ่ม Non-binary Thailand, ปิยะธิดา เจิมเจริญ ฝ่ายสื่อสาร สัปภาคีนอนไบนารี่ฯ กลุ่ม Sapphic Union, นภษร คุ้มคร้าม ฝ่ายสื่อสาร สัปภาคีนอนไบนารี่ฯ กลุ่ม Sapphic Union, ณัฐวิโรจน์ อินทะนิน กลุ่ม SAGA Thailand เดินทางมายังพรรคก้าวไกล เพื่อยื่นข้อเสนอแนวทางการรับรองอัตลักษณ์ทางเพศ โดยมีคณาสิต พ่วงอำไพ ยุทธนาธิการ สัปภาคีนอนไบนารี่ฯ และผู้ประสานงาน คณะทำงานฯ พรรคก้าวไกล และ ส.ส. ธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ ตัวแทนจากพรรคก้าวไกลเข้าร่วมพูดคุยด้วย
สัปภาคีนอนไบนารี่ (HCNL) และสาระสำคัญของข้อเสนอเกี่ยวกับ “การระบุเพศ”
ในปัจจุบัน เมื่อกลุ่มนอนไบนารี่แห่งประเทศไทยผนึกกำลังกับอีก 6 กลุ่มในนามสัปภาคีนอนไบนารี่เพื่อการรับรองสำนึกทางเพศแล้ว เนื้อหาดังกล่าวจึงถูกพัฒนามาเป็นข้อเรียกร้องของสัปภาคีต่อทุกพรรคการเมือง ที่ทำประเด็นกฎหมายรับรองเพศ โดยสาระสำคัญ คือ
1. แก้ไขคำนำหน้านามตามระบบเดิม (นายหรือนางสาว) โดยใช้คำหน้าว่า ”นาม“ ที่ไม่มีลักษณะเป็นชายหรือเป็นหญิง (นอนไบนารี่) ต้องมีระบุในกฎหมายฉบับนี้และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องรวมถึงรัฐธรรมนูญ เพื่อรับรองตัวตนของบุคคลนอนไบนารี่ ด้วยการระบุเอกสารราชการทุกประเภทว่าเป็นนอนไบนารี่ หรือบุคคลนอกระบบสองเพศ หรือคำอื่นใดที่ครอบคลุมและเป็นที่พึงพอใจของชุมชนร่วมกัน เทียบได้กับในต่างประเทศ คือ Gender X หรือล่าสุดในเยอรมันที่มีตัวเลือก Diverse (เพศหลากหลาย) และ Not specified (ไม่ระบุ)
ซึ่งตรงนี้จะครอบคลุมถึงกลุ่มบุคคล Intersex (อินเตอร์เซ็กซ์) ด้วยเช่นเดียวกัน ที่ต้องการระบุเพศตามเพศทางกายภาพ (Biological Sex) และไม่ต้องการให้มีการเลือกเพศโดยแพทย์ ซึ่งจะระบุคำนำหน้าหรือไม่ก็ได้
2. ข้อเสนอจากเยาวชนนอนไบนารี่ที่ต้องการให้เคารพสิทธิในการกำหนดตัวตน (Self-Determination) ในการระบุเพศสภาพของเยาวชนเป็นหลัก โดยให้กำหนดเจตจำนงได้ด้วยตัวเอง ปราศจากหรือมีเงื่อนไขน้อยที่สุดในเรื่องอายุจากผู้ปกครอง เจ้าหน้าที่ แพทย์ หรือศาล ที่จะใช้อำนาจเหนือเยาวชนเพื่อการปฏิเสธสิทธิของพวกเรา
3. ปรับปรุงแนวทางการออกกฎหมายให้สอดคล้องกับหลักสากลและการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว เช่น ข่าวในประเทศเยอรมันปี 2024 ที่ผ่านกฎหมาย Self-Determination Act โดยไม่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์และคำอนุญาตจากศาล และสามารถแจ้งสำนักทะเบียนล่วงหน้าสามเดือนได้เลย และมีการแก้ปัญหาของการใช้กฎหมายไปในทางที่ผิดได้ดี
ทิศทางของการขับเคลื่อนเพื่อชุมชนนอนไบนารี่
หลายครั้งที่กลุ่มคนนอนไบนารี่ ถูกตั้งคำถามถึงอัตลักษณ์ทางเพศของพวกเขาโดยยึดจากกรอบเพศทวิลักษณ์ (Gender binary) ที่มีเพียงเพศชายและเพศหญิงเท่านั้นตามมายาคติของสังคม คำถามและข้อสงสัยเหล่านั้นเป็นการบีบบังคับให้นอนไบนารี่ต้องระบุตัวเองเป็นอย่างใดอย่างหนึ่ง และหากไม่เป็นไปตามนั้น ก็มักถูกผลักไสให้เป็นอื่นและลบเลือนอัตลักษณ์ของพวกเขาไป การต่อสู้เพื่อสิทธิของชุมชนนอนไบนารี่จึงเป็นเรื่องสำคัญที่เราต้องหยิบยกมาพูดถึง แก้ไข ทลายกำแพงและความเชื่อที่ว่า โลกนี้มีเพียงเพศชายและหญิงเท่านั้น เพราะยังมีอีกหลายคนบนโลกใบนี้ที่ไม่รู้สึกว่าตัวเองยึดโยงกับเพศชายหรือเพศหญิงเลย ดังนั้นการเรียกร้องเพื่อให้ได้สิทธิตามเจตจำนงในการกำหนดตัวตนของชุมชนนอนไบนารี่จึงจำเป็นต้องกระทำการผ่านกฎหมายอย่างเป็นทางการ อย่างไรก็ตาม การยื่นข้อเสนอดังกล่าวต่อพรรคก้าวไกลนั้น จะต้องมีการตั้งคณะทำงานเพื่อศึกษามาเป็นร่างกฎหมายต่อไป นี่จึงเป็นการแสดงพลังและเป็นก้าวที่สำคัญในการขับเคลื่อนเพื่อชุมชนนอนไบนารี่ผ่านการเข้าพบและยื่นข้อเสนอต่อพรรคการเมืองโดยตรง
ข้อมูลโดย : กลุ่มสัปภาคีนอนไบนารี่ เพื่อรับรองสำนึกทางเพศ ‘Hepta-Consortium of non-binary people for Legal Gender Recognition’ (HCNL)